Doğu Han hanedanlığı döneminde yaşayan Zhang Heng, Çin’in Orta Ovaları’nda yer alan Henan eyaletinin Nanyang ilçesinde doğmuştur.
Gençliğinde okumaya çok meraklı olan Zhang Heng, güzel yazı yazmakta da başarılıydı.
Zhang, henüz 10 yaşındayken babasını kaybedince, büyükbabası ve büyükannesi tarafından yetiştirildi.
Zhang Heng ın Büyükbabası Zhang Kan, hükümet yetkilisiydi.
Zhang Heng, M. S 95 yılında evinden ayrıldı ve eski başkentlerden Luoyang'a giderek, çalışmalarını bu şehirde sürdürmeye karar verdi.
Luoyang'da eğitim alırken farklı alanlarda ün yapmış, dönemin ünlü âlimleri ve bilim adamlarının da ilgisini çeken bir kişi haline geldi.
Çin tarihinde çok sayıda hanedanlığa başkentlik yapan Xi’an’a gitti ve burada yaşamaya başladı.
Zhang , burada tarihi kültürel yerleri gezerek, halk geleneklerini ve sosyal ekonomik durumu incelemiştir.
Genç ve yetenekli olan zhang heng o zamanlarda imparator tarafından çağrılmış ve önce astronomi ve takvim işleri, ardından da vezirlik yapmıştır.
Zhang Heng, gençliğinde doğal bilimlere, özellikle de astronomiye büyük ilgi gösteriyordu. Hiçbir zaman rütbe ve menfaat peşinde koşmayan Zhang Heng, iki defa görevlerinden istifa etmiştir.
Felsefe, matematik ve astronomi incelemelerinde bulunmuş , çok sayıda bilgi biriktirmiş ve kitap yazmaya başlamıştır.
Eski tarihlerde Çin'de doğal felaketler, günahların kozmolojik şekilde cezalandırılması olarak yorumlanıyordu.
Zhang, çalışmalarında bir yandan bu doğal felaketlerin ardındaki gerçek nedenleri araştırıyordu.
En azından deprem sırasında dünyanın hareketlerini ölçmenin bir yolu olması gerektiğine inanıyordu.
Bu doğrultuda ilk sismograf aletini yapmak için gece gündüz çalışıyordu.
Eşit aralıklarla yerleştirilmiş 8 ejderha başlı uzunluğu 2 metre olan büyük bir bronz silindir tasarladı.
Silindirin etrafında da yine eşit aralıklarla yerleştirilmiş 8 ağzı açık kurbağa, ejderhalara dönük şekilde bulunmaktaydı.
Her bir ejderhanın ağzında bronz bir top vardı. Deprem olduğunda iç sarkaçlar ejderhalardan birini topunu fırlatmaya zorluyor ve ağzı açık bekleyen kurbağa heykellerinden birinin ağzına düşüyor. Topu fırlayan ejderha bize depremin oluştuğu bölgenin karşı yönünü göstermiş oluyor. M. S 132 de Zhang Heng’in icat ettiği bu alete sismoskop adı verilmiştir.
Böylece ilk kez deprem hareketlerini ölçebilen bir alet gerçekleştirilmiş oluyordu.
Zhang Heng, dünyada yaptığı bu ilk sismografla, M.
S 138 yılında Çin'in Shaanxi eyaletinde meydana gelen bir depremi önceden haber vermeyi başarmıştır.
Ayrıca
M. S. 117 yılında teorilere ve kendi gözlemlerine dayanarak “gök küre” olarak adlandırılan bir cihaz icat etti.
Bu cihaz su çarkı ile çalışmaktaydı. Bu, gök küreyi gösteren dünyanın su ile çalışan ilk astronomik cihazıdır.
Zhang Heng, “gök küre” ile 2500 yıldızı listeledi ve ilk kapsamlı Çince astroloji haritasını hazırladı. Bu kuram, zamanının çok ilerisindeydi.
Zhang Heng, ay tutulmasının nedenini bulmuş ve güneşin ay ile olan açı çapını ortalama olarak ölçmüştür.
Zhang Heng, resim alanında da profesyoneldi . Çizdiği resimlerle zamanın altı meşhur ressamı arasında yer aldı.
Çin'in tarihi kitaplarına göre Zhang Heng, bilim, felsefe ve edebiyat alanlarında 32 eser yazdı.
Zhang , insanlığın yıldızlara yolculuk yapmasını hayal eden “Si Xuan Fu” ile Çin’in ilk bilimkurgu yazısının yazarı olmuştur.
Zhang, Çinli tarihçilere göre çalışkan ve dürüst biriydi. Hayatı boyunca etik davranmış ve siyasi gruplardan uzaklaşmıştır.
Zhang Heng ,MS 139 yılında Çin in Luoyang şehrinde hayatını kaybetmiştir.
.
